Nadwyżka konsumenta

Nadwyżka konsumenta – różnica pomiędzy kwotą, jaką nabywca jest skłonny zapłacić za dane dobro, a kwotą jaką rzeczywiście zapłacił^[1]^[2].

Jest miarą korzyści czerpanej z konsumpcji danej ilości dobra i jedną z kluczowych kategorii analizy w ekonomii dobrobytu.

Zgodnie z prawem malejącej użyteczności krańcowej wraz ze zwiększaniem się wielkości konsumpcji danego dobra, kolejne jego jednostki powodują coraz mniejszy przyrost użyteczności dla konsumenta. Z tego powodu jest on skłonny płacić coraz mniej za kolejne jednostki dobra i będzie kupował dopóty, dopóki jego skłonność do zapłaty zrówna się z rynkową ceną towaru. Różnica jego skłonności do zapłaty i ceny rynkowej stanowi nadwyżkę konsumenta.

Przykład

Konsument jest skłonny zapłacić 10 zł za pierwszą pomarańczę. Ponieważ zaspokoił już w części swoją potrzebę, za drugą pomarańczę jest skłonny zapłacić już tylko 8 zł, za kolejną 6 zł itd. Jednak cena rynkowa jest stała, więc konsument płaci za poszczególne pomarańcze tyle samo. Jeżeli cena pomarańczy wynosi 3 zł, wówczas konsument kupi 4 pomarańcze, płacąc 12 zł. Piątej już nie kupi, ponieważ cena jaką byłby skłonny zapłacić wyniesie 2 zł i będzie niższa od ceny rynkowej pomarańczy. Innymi słowy cena przewyższa wartość, jaką konsument przypisuje tej jednostce dobra. Zakupy konsumenta prezentuje tabela:

  Kolejne    Skłonność     Cena    Nadwyżka
pomarańcze  do zapłaty            konsumenta
--------------------------------------------
     1         10 zł       3 zł      7 zł
     2          8 zł       3 zł      5 zł
     3          6 zł       3 zł      3 zł
     4          4 zł       3 zł      1 zł
--------------------------------------------
               28 zł      12 zł     16 zł

Ponieważ dla konsumenta pierwsza pomarańcza reprezentowała wartość 10 zł, a zapłacił za nią tylko 3 zł, to odniósł dodatkową korzyść z transakcji w postaci nadwyżki konsumenta w wysokości 7 zł. Kupując 4 pomarańcze konsument zrealizował nadwyżkę w wysokości 16 zł. Konsumpcja każdej następnej jednostki prowadziłaby do obniżenia nadwyżki, dlatego konsument nie decyduje się na jej zakup.

Zobacz też

popyt

Przypisy

↑ N. Gregory Mankiw, Mark P. Taylor: Mikroekonomia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2022, s. 262. ISBN 978-83-208-2478-0.
↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 66. ISBN 978-1-57660-351-2.

[1] N. Gregory Mankiw, Mark P. Taylor: Mikroekonomia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2022, s. 262. ISBN 978-83-208-2478-0.

[2] Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 66. ISBN 978-1-57660-351-2.

[1]

[2]